Jak zapobiegać wypaleniu zawodowemu?

Opieka psychologiczna zapewniona przez pracodawcę zaczyna być światowym i polskim standardem w firmach. To ważne, by osoby zatrudnione miały profesjonalne wsparcie, zwłaszcza w obliczu trudności — trwającej pandemii i wojny, pracy zdalnej lub hybrydowej, zmiany charakteru obowiązków czy restrukturyzacji firmy. Warto dbać o motywację pracowników do korzystania z pomocy psychologa. Można to robić poprzez przedstawienie korzyści płynących z bezpłatnej opieki specjalisty, na którą nie trzeba czekać w kolejkach i pozostaje się anonimowym. (więcej…)

Coraz częściej mówi się o działaniach mających na celu wczesne wykrycie i leczenie problemów zdrowotnych, powstałych zarówno na podłożu fizycznym jak i psychicznym. Popularne stwierdzenie, że “wiedza jest potęgą” znajduje swoich sojuszników wśród osób, które dbają o swój ogólny dobrostan. (więcej…)

Twórca pojęcia stresu, Hans Selye, powiedział: „Jak długo będziemy żyć, tak długo nie uda nam się uniknąć stresów. Możemy jednak nauczyć się, jak minimalizować ich szkodliwe skutki”. Jak więc możemy zapobiegać nadmiernemu stresowi? Czy można sobie z nim poradzić samodzielnie, bez wizyty u psychologa? Ustalmy najpierw jednak, czym dokładnie jest stres. (więcej…)

Nie ulega wątpliwości, że well-being w miejscu pracy jest niezmiernie ważny. Utrzymanie wysokiego poziomu dobrostanu wśród pracowników może być wyzwaniem dla wielu firm, zwłaszcza teraz, w pandemicznej rzeczywistości, gdy troska o pracownika nabrała jeszcze większego znaczenia. Samo wdrożenie strategii well-beingowych w firmie jest niewystarczające. Organizacje potrzebują ambasadorów, którzy nie tylko będą je wdrażali, ale również będą podnosili świadomość i wspierali pracodawcę w obszarze dobrostanu. HR to nie tylko „panie/panowie z kadr”, ale przede wszystkim „ludzie od ludzi” i agenci zmiany.

Kim jest HR Champion? To pracownik z działu HR, którego rolą jest m.in. podnoszenie świadomości w zakresie dobrostanu w organizacji. HR Champion zapewnia wsparcie współpracownikom i pomaga destygmatyzować kwestie dotyczące zdrowia psychicznego. Wdraża i promuje strategie well-beingowe w zespołach w celu stworzenia sprzyjającego środowiska i pozytywnej kultury pracy.

Czym jest cykl HR Champion Talk? HR Champion Talk to seria cyklicznych wywiadów, podczas których Małgosia Ohme rozmawia z pracownikami działów HR, którzy są promotorami dobrostanu w swoich firmach.

W pierwszym odcinku HR Champion Talk Małgosia Ohme miała okazję porozmawiać z Martą Jakowluk, Chief People Officer w UPC Polska, firmy, która jest jednym z naszych Founding Partners.

Z wywiadu dowiesz się m.in.:

• jak zmieniła się rola działu HR w UPC Polska od momentu wybuchu pandemii,
• czy można stworzyć model pracy hybrydowej, uwzględniający potrzeby pracowników z grup blue collars i white collars,
• kim jest menedżer connector empatyczny,
• czy pandemia wpłynęła na samopoczucie i zdrowie psychiczne pracowników UPC Polska,
• co jest najważniejsze w relacjach HR – Zarząd,
• dlaczego HR powinien być bardziej human niż resources,
• jakich argumentów użyć, aby przekonać CEO i Zarząd do działań well-being w firmie.

Zapraszamy do obejrzenia pierwszego odcinka z cyklu HR Champion Talk: .

UPC Polska jest konwergentnym operatorem, liderem cyfrowych usług, oferującym nowoczesne rozwiązania telewizyjne, internet oparty na światłowodzie oraz telefonię mobilną i stacjonarną dla klientów indywidualnych i biznesowych. UPC troszczy się o klientów i zaspokaja ich potrzeby w nowoczesnym świecie, inwestując w technologie przyszłości, treści i najlepszą gigabitową sieć w Polsce. Dzięki temu wprowadziło do swojej oferty oparty na światłowodzie internet o prędkości 1 Gb/s. Kontakt z bliskimi, dostęp do informacji czy rozwój biznesu z UPC stają się jeszcze prostsze, przynosząc radość z każdej chwili. Z usług UPC korzysta ponad 1,5 mln klientów. W zasięgu sieci UPC znajduje się ponad 3,5 mln gospodarstw domowych, w ponad 150 miejscowościach w Polsce. Więcej informacji o usługach UPC znajdziesz na www.upc.pl.

Czas na refleksję nad własnymi wartościami i tym, czy żyjemy zgodnie z nimi, jest właśnie teraz. Bo teraz możemy jeszcze coś zmienić.

Wydarzenia ostatniego okresu pokazały, że zdecydowanie warto wzmacniać swoją odporność psychiczną. Koronawirus, choć zdawał się wpływać tylko na nasze zdrowie, jednak był dla niej trudnym sprawdzianem. Czym zatem jest odporność psychiczna? Dlaczego i jak warto o nią dbać i co na nią wpływa?

To przede wszystkim cecha osobowości odpowiedzialna za to, jak dany człowiek radzi sobie z zewnętrzną presją, różnymi stresorami i nowymi wyzwaniami niezależnie od okoliczności, w jakich się w danej chwili znajduje. Koncepcja odporności psychicznej wiąże się z innymi, zyskującymi w dzisiejszych czasach na znaczeniu, pojęciami oraz konstruktami, takimi jak np. rezyliencja, psychologia pozytywna, twardość psychiczna czy nastawienie. Wszystkie one wykorzystywane są powszechnie w edukacji, biznesie, usługach społecznych oraz sporcie.

Twórcami i prekursorami wciąż rozwijającej się koncepcji odporności psychicznej, mieszczącej się w obrębie psychologii stosowanej są m.in. Peter Clough, Keith Earl oraz Doug Strycharczyk. Swoją teorię oparli oni na przejrzystym i prostym w zrozumieniu Modelu 4C. Samo określenie „odporność psychiczna” (ang. mental toughness) pojawiło się w literaturze psychologicznej już w 1982 roku. Użył go James E. Loehr w kontekście poprawy wyników wśród sportowców zawodowych, z którymi ściśle współpracował przez dziesiątki lat. Wskazał on na cztery główne wyróżniki „odporności sportowej”, a są nimi:

• elastyczność emocjonalna,
• reaktywność emocjonalna,
• prężność emocjonalna,
• siła emocjonalna.

Na ich podstawie stworzył „Kwestionariusz Wydajności Psychicznej” (ang. Psychological Performance Inventory). Również inni naukowcy (m.in. J. Williams, V. Krane) zainteresowali się problemem odporności psychicznej w kontekście sportu, jednak nigdy, do czasu pracy Clougha, Earla i Strycharczyka, koncepcja ta nie zyskała szerszego, stricte naukowego wymiaru, popartego licznymi i długotrwałymi badaniami.

Model 4C, czyli solidne filary

Według pomysłu Clougha, Earla oraz Strycharczyka ogólna odporność psychiczna opiera się na:

• wyzwaniu (ang. challenge),
• pewności siebie (ang. confidence),
• zaangażowaniu (ang. commitment),
• kontroli/poczuciu wpływu (ang. control).

To właśnie percypowanie nowych wyzwań jako potencjalnych szans na odniesienie sukcesu (wyzwanie), wiara we własne siły i możliwości (pewność siebie), wytrwałość w dążeniu do wyznaczonego celu (zaangażowanie) oraz poczucie realnego wpływu na swoje życie (kontrola) stanowią cztery filary (cztery razy C) ogólnej odporności psychicznej.

Dzięki tak skonstruowanemu modelowi badacze mogli stworzyć wyspecjalizowany kwestionariusz MTQ48 (ang. Mental Toughness Questionare), pozwalający skutecznie mierzyć odporność psychiczną u poszczególnych osób.

Profesor Clough i doktor Earl po prawie dekadzie wielopoziomowych badań, w 2002 roku oddali do użytku swój innowacyjny kwestionariusz MTQ48. Miał on dać odpowiedzi na kluczowe pytania ujęte w modelu ogólnej odporności psychicznej. Przede wszystkim jednoznacznie określa on, dlaczego niektóre osoby z łatwością radzą sobie z nieustanną, zewnętrzną presją, nowymi wyzwaniami czy z szeregiem różnorakich stresorów, a inne nie. Miał również szczegółowo zmierzyć słabe i mocne strony psychiki badanych oraz wskazać, czy da się wydatnie poprawić odporność psychiczną u tych osób.

Początkowo kwestionariusz skierowany był do ludzi związanych ze światem biznesu, jednak bardzo szybko okazało się, że może pomóc on w praktycznie każdym sektorze życia codziennego, a więc w edukacji, doskonaleniu zawodowym, sporcie, służbie zdrowia czy opiece socjalnej. Test psychometryczny MTQ48 składa się z czterdziestu ośmiu pytań opartych na Modelu 4C i jest osiągalny w wielu wariantach. Cechują go:

• przystępność,
• przyjazny sposób użytkowania,
• szybkość (jego rezultaty są niemal natychmiastowe),
• rzetelność i trafność (mierzy dokładnie to, do czego został stworzony, a uzyskane w nim wyniki są uznawane przez najważniejsze czasopisma naukowe),
• normatywność (rezultat danej jednostki porównywany jest z wynikami grupy normatywnej).

Co za tym idzie wykorzystywany jest do różnorakich diagnoz czy specjalistycznych badań i pomaga w zwiększeniu naszej codziennej wydajności, poprawie dobrostanu oraz w stymulowaniu pozytywnych zachowań.

Dlaczego warto dbać o odporność psychiczną?

Jak wynika z badań Clougha, Earla i Strycharczyka, osoby cechujące się dużą odpornością psychiczną, działając pod presją czasu, efektywniej realizują powierzone im zadania. Potrafią również lepiej ten czas zaplanować. Ponadto łatwiej nawiązują relacje międzyludzkie, gdyż doskonale zarządzają swoimi emocjami: umieją i nie wstydzą się tych emocji wyrażać. Są samozdyscyplinowane, zaangażowane oraz konsekwentne w działaniu.

Odznacza je tolerancja dla odmienności oraz życiowy optymizm. Oczywiście osoby te nie są wolne od problemów i trosk dnia codziennego. Jednak po porażkach i życiowych perturbacjach dużo szybciej odzyskują równowagę psychiczną. Zamiast trwać w sidłach danego problemu, starają się go przeanalizować, a w przypadku braku konstruktywnych rozwiązań akceptują niepowodzenie i ruszają dalej.

Taka postawa pozwala im osiągać np. większe sukcesy zawodowe. Warto zaznaczyć, że posiadanie wysokiej odporności psychicznej nie jest bynajmniej synonimem szczęścia. Jednak odpowiednie zadbanie o ten aspekt naszej osobowości może przyczynić się do wzrostu poczucia sensu życia, komfortu emocjonalnego, czy tzw. spokoju ducha.

Szczególnie w świetle najnowszego raportu sporządzonego przez Mindgram – platformę wsparcia psychologicznego i rozwoju dla pracowników, troska o odporność psychiczną wśród Polaków wydaje się kwestią priorytetową. Badania obrazują, że 23 proc. rodzimych pracowników zmieniło pracę w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, a 58 proc. poszukuje obecnie nowego miejsca zatrudnienia. Dodatkowo co drugi pracodawca przyznaje, że wywiera zbyt dużą presję na swoich podwładnych.

Jak to zrobić?

Początkiem każdej pozytywnej zmiany powinna być akceptacja własnych braków, wad czy słabości. Nie inaczej jest w przypadku pracy nad wzmocnieniem odporności psychicznej. Warto więc:

zadbać o poprawę relacji z otaczającymi nas ludźmi i poszukać chociaż jednej osoby, z którą będziemy mogli otwarcie porozmawiać o naszych obawach i problemach,
zatroszczyć się o somatyczną sferę egzystencji jak: regularne posiłki, godziny pracy oraz sen,
mądrze zaplanować aktywność fizyczną.

Poprawa ogólnej odporności psychicznej to proces długotrwały i wymagający.

Niski jej poziom nie jest wcale słabością i nie wynika np. z wad charakteru, a jest efektem dużej wrażliwości, która potrafi być często twórcza i współczująca. Próbując podnieść swoją odporność psychiczną, nie warto unikać profesjonalnej pomocy psychologicznej.

Źródła:
D. Strycharczyk, P. Clough, Odporność psychiczna. Strategie i narzędzia rozwoju, Sopot 2017.
C. Berndt, Tajemnica odporności psychicznej. Jak uodpornić się na stres, depresję i wypalenie zawodowe, Kraków 2015.
Powrót do biur: nowe oczekiwania pracowników, Raport Mindgram.

📢 Najnowszy numer magazynu Coaching Extra z naszym udziałem znalazł się w tym tygodniu w kioskach. Wydania zadedykowane zostało odporności psychicznej, o którą powinniśmy się szczególnie zatroszczyć jesienią. W numerze znajdziesz ciekawe artykuły związane z kondycją psychiczną oraz praktyczne porady, jak wzmacniać odporność swoją lub zespołu.

Autorami publikacji są między innymi: Małgorzata Ohme, Andrzej Silczuk, Maciej Żylewicz, Patryk Budzyński, Jakub Dróżdż, Paulina Łyczak, Justyna Turczyn, Klaudia Kanar. W środku znajdziecie również interesujący wywiad z Iwona Wencel, naszą Chief People Officer.

Dowiedz się więcej zarówno na temat osobistej oraz zawodowej odporności psychicznej, jak i roli odporności w zarządzaniu organizacją.

✔️Czym tak naprawdę jest odporność psychiczna?
✔️Czy została nam dana raz na zawsze?
✔️Czy można ją wzmacniać na co dzień?
✔️Jak budować odporność psychiczną zespołu?

Gorąco zapraszamy do interesującej lektury przy filiżance herbaty lub kubku aromatycznej kawy ☕🍵