Kiedy myślimy o zawodach, które mają się najlepiej, przeważnie jedną z pierwszych grup są specjaliści IT. Praca zdalna bez limitów, atrakcyjne benefity pracownicze, wysokie zarobki to tylko kilka rzeczy, których zazdrościmy kolegom z branży technologicznej. Ale czy praca w IT to na pewno ziemia obiecana? 

Według raportu z września 2022 roku, aż 70% pracowników branży może być dotkniętych wypaleniem zawodowym (1). W artykule zastanowimy się nad tym, z czego to wynika i jak temu przeciwdziałać.

Wypalenie zawodowe w IT

Jak walczyć z wypaleniem zawodowym i rotacją w branży IT & tech? Weź udział w webinarz w poniedziałek 19.06>>

IT to specyficzna branża. Wymaga dużej elastyczności, analitycznego myślenia i ciągłego doskonalenia umiejętności tak, aby nadążać za kolejnymi skokami technologicznymi. Wiele z zawodów czy gałęzi IT kilka lat temu jeszcze nie istniało. Stąd atmosfera startupu towarzyszy pracownikom zarówno w małych, jak i dużych organizacjach. 

W raporcie HR Hints z 2021 roku aż 71% pracowników startupów wskazało, że przydałoby im się wsparcie psychologiczne (2). Ten sam raport nadmienia, że oferuje je tylko 15% organizacji. Obraz, który się pojawia, jest więc dość pesymistyczny.

Liczby już znamy, ale skąd właściwie bierze się wypalenie zawodowe? Podając za WHO (3):

„Wypalenie zawodowe to syndrom rozumiany jako wynik przewlekłego stresu w miejscu pracy, który nie został skutecznie opanowany. Charakteryzuje się trzema wymiarami:

• poczuciem braku energii lub wyczerpaniem;
• zwiększonym dystansem psychicznym do wykonywanej pracy lub poczuciem negatywizmu lub cynizmu związanego z wykonywaną pracą; 
• oraz zmniejszoną skutecznością zawodową.”

Także wypalenie zawodowe jest skutkiem przewlekłego, nieopanowanego stresu. Nie dochodzi do niego szybko – to dobra wiadomość. Zła, że wyjście z sytuacji to także proces.

Na wypalenie pracowników branży IT składa się:

• ogromna presja czasu, 
• odpowiedzialność powierzonych stanowisk (w dobie digitalizacji w wielu firmach wsparcie techniczne oraz cyberbezpieczeństwo to kluczowe filary organizacji), 
• czas pracy – nierzadko dłużej niż 8 godzin, 
• brak higieny psychicznej – podczas pracy z domu pracownik budzi się i zasypia „w biurze”,
• przeciążenie pracą w wyniku cięć budżetowych,
• brak spotkań z kolegami z pracy.

To ostatnie jest często wymieniane jako zaleta. Jednak ogromnym wyzwaniem, które stoi przed pracodawcami, jest budowa poczucia przynależności w pracownikach „zdalnych”, których nie ma w firmie, a mało tego – których często nie widzieli na oczy.

A skoro już o tym – porozmawiajmy o kulturze organizacyjnej. 

Słowo klucz: kultura

Kultura korporacyjna to wartości, którymi kierują się pracownicy firmy. Pojęcie jest bardzo pojemne – nadaje ton komunikacji wewnętrznej, definiuje nie tylko to, co i w jaki sposób przekazujemy, ale także kierunek działań. Niezależnie od tego, czy tego chcesz czy nie, Twoja firma ma swoją kulturę organizacyjną. I o ile słowo „kultura” z automatu kojarzy się pozytywnie, to wcale nie musi tak być.

To, czy i w jaki sposób daje się feedback pracownikom, w jaki sposób wita się ich na pokładzie (onboarding) oraz w jaki z nimi żegna (offboarding), jak przekazuje się ważne zmiany oraz informacje personalne – to wszystko ma znaczenie. Brak pozytywnego motywowania, nieustanna presja tłumaczona tym, że „w tej firmie/branży tak już jest”, brak konsekwencji w działaniach zgodnych z zadeklarowanymi wartościami to tylko czubek góry lodowej. Aby zajrzeć niejako pod firmową pierzynę, wystarczy wejść na popularne portale pozwalające ocenić pracodawcę. Nierzadko pojawiają się tam komentarze negatywnie oceniające benefity, które mają przykryć rażące braki leżące często właśnie w źle pojmowanej kulturze korporacyjnej.

Braki w tej kwestii potwierdza fakt, że 81% uczestników badania twierdzi, że nie otrzymało odpowiedniego wsparcia w ciągu ostatnich 2 lat (4). Jednocześnie pracownicy IT zdają sobie sprawę ze swojej roli dla organizacji w ostatnim czasie. Wiedzą, że w dobie cyfryzacji, bez ich zaangażowania firmy by nie przetrwały.

Tym bardziej frustrują obecne cięcia budżetowe i zwolnienia. Jednocześnie trudno je ograniczyć, ponieważ moment jest gospodarczo trudny dla wszystkich. Możesz jednak położyć większy nacisk na komunikację. 

Zbuduj strategię well-beingową dla pracowników razem z Mindgram. Weź udział w webinarze >>

Komunikacja

Pracownicy wymieniają się informacjami – w prywatnych rozmowach wybrzmiewa to, czego zabrakło w oficjalnych mailach. Dlatego zadbaj o to, co i w jaki sposób komunikujesz. Pracownicy potraktowani po partnersku będą mniej skłonni bez słowa zmieniać miejsce pracy, a być może z ich dyskusji wyniknie rozwiązanie korzystne dla Ciebie.

Kultura korporacyjna to nie wymysł ani wróg. Dobrze prowadzona uświetni dobre chwile oraz pomoże Ci w momentach kryzysu.

Feedback

Czy dajesz pracownikom informację zwrotną? Nie tylko w złych momentach, ale także wtedy, kiedy świetnie sobie z czymś poradzili lub są w trakcie wyjątkowo trudnego projektu? Brak feedbacku może sprawić, że Twój pracownik zwątpi w siebie i pogłębi się u niego syndrom oszusta. Pamiętaj, że “konstruktywna krytyka” to nie nowe określenie na „dywanik u szefa”. Na szczęście wiele osób i podmiotów (wśród nich Mindgram) edukuje na temat sztuki dawania feedbacku.

A czy jest on potrzebny? Według raportu aż 51% pracowników IT uważa, że nie są tak skuteczni, jak mogliby być, z kolei aż 33% ocenia swoją pracę jako nieskuteczną (5). Być może uważasz, że pracownicy w Twojej organizacji są świetni, ale przez brak informacji zwrotnej sami zaczynają mieć co do tego wątpliwości.

Wstydliwy problem

Chociaż o wypaleniu zawodowym mało się mówi, to skutki przewlekłego stresu w pracy mogą prowadzić nawet do depresji – której stygmatyzacja również ma się dobrze. Tylko 4.4% respondentów dowiedziała się o wypaleniu zawodowym w miejscu pracy. 44% badanych uważa, że wypalenie zawodowe pojawia się po przepracowaniu wielu lat, z kolei 12% wskazało na jego pojawienie się już na początku ścieżki zawodowej (1). Pora spojrzeć prawdzie w oczy: słabo znamy temat wypalenia. Dopóki wiele osób cierpiących z jego powodu nie wie, z czym ma do czynienia, o dane pokazujące rzeczywistą skalę problemu może być niełatwo. 

A żeby skuteczniej walczyć i przeciwdziałać temu zjawisku, należy uzbroić się w wiedzę. Obszarem do działania w Twojej organizacji może być wzrost świadomości problemu. Rozpoczęcie dyskursu, przeprowadzenie szeregu szkoleń i webinarów dotyczących wypalenia zawodowego, wprowadzenie pomocy psychologicznej jako benefitu to tylko kilka działań, które przełożą się na dobrostan pracowników. 

Zadbaj o dobrostan pracowników, zanim zrobią to sami (i odejdą)

Mimo zmian na rynku pracy, pracownicy IT nadal stanowią grono pożądanych specjalistów i ekspertów. Jeśli organizacja drenuje ich umiejętności i zasoby, dając w zamian jedynie wypłatę, zatroszczą się o siebie sami. A to kosztuje. Ile?

W 2022 roku Polacy spędzili na „L4” 791 232 lata (288 800 000 dni). 10% z tych nieobecności wynikała z przyczyn mających źródła w braku dobrostanu psychicznego. Koszty absencji chorobowych poniesionych tylko przez ZUS to 25 500 000 000 PLN (6).

Jeśli Twoi pracownicy zaczynają potrzebować zwolnień lekarskich, to ostatni dzwonek, aby zatrzymać ich w firmie – jest bardzo duża szansa, że pracownik na skraju wytrzymałości psychicznej rozpoczął już poszukiwania innej pracy. Jeśli jednak zdecydujesz się na działania, możesz zdążyć go zatrzymać.

Jak walczyć z wypaleniem zawodowym i rotacją w branży IT & tech? Weź udział w webinarz w poniedziałek 19.06>>

Źródła: 

1. Raport: Wypalenie zawodowe w branży IT, 2022, https://wypaleniezawodowe.it

2. Raport: Mental Health of Startup Founders and Employees, 2021, https://hrhints.io/mental-health-report/.

3. https://www.who.int/news/item/28-05-2019-burn-out-an-occupational-phenomenon-international-classification-of-diseases

4. Nathan Eddy, IT Leaders Dissatisfied, Looking for New Opportunities, https://www.itprotoday.com/it-operations-and-management/it-leaders-dissatisfied-looking-new-opportunities

5. Raport: The state of burnout in tech, 2022, https://f.hubspotusercontent30.net/hubfs/7677235/The%20State%20of%20Burnout%20in%20Tech%20-%202022%20Edition.pdf

6. Raport: Absencja chorobowa 2022, 2022, https://www.zus.pl/documents/10182/39590/Absencja+chorobowa_raport_2022.pdf/d612968c-f02f-26b8-9ce2-0a03db382447?t=1682063395096

7. Raport: IT at Work: IT at Work: 2022 and beyond, 2022, https://www.manageengine.com/survey/it-at-work-2022/us-canada.html?pressrelease-empowerment