Wzmocnij swoją inteligencję emocjonalną. Emocje pod lupą

Jeżeli wydaje ci się, że niektórych rzeczy nie da się zmienić, bo są raz na zawsze ustalone przez tzw. naturę rzeczy, to się mylisz. Zaufaj sobie i wypróbuj proste metody, które wzmocnią twoją kontrolę nad emocjami.

Kiedykolwiek czułeś się zaskoczony tym, że nagły wybuch gniewu podczas pisania kolejnego maila biznesowego wybił cię z rytmu? Potem próbowałeś zrobić przerwę i na nowo skupić uwagę na pracy, ale mogłeś co najwyżej ułożyć pasjansa. Przez resztę dnia unikałeś współpracowników, a poproszony o drobną przysługę np. przy skanowaniu materiałów firmowych, wymigałeś się natłokiem ważnych spraw i wycofałeś przed ekran monitora: zdezorientowany, zażenowany oraz pozbawiony celu.

To zwykłe objawy występujące u osób z obniżoną odpornością psychiczną. Ona rzutuje m.in. na brak umiejętności identyfikacji i rozróżniania swoich emocji, a co za tym idzie – także tych cudzych. Tego typu problemy przekładają się na zaburzenia:

• emocjonalnej samoregulacji (niepanowanie nad sobą, niecierpliwość, nieobowiązkowość)
• samoświadomości (dekoncentracja, brak wiary w siebie, niedecyzyjność)
• motywacji (apatia, brak satysfakcji ze swojej pracy, niedbanie o jej jakość),
• empatii (wrogość, samolubność, nieczułość na problemy innych)
• umiejętności społecznych (konfliktowość, kłótliwość, arogancja).

Należy podkreślić, że to całkowicie normalne, że nie każdy z nas jest w stanie precyzyjnie rozróżnić, uporządkować oraz skontrolować towarzyszące mu emocje. Na szczęście jest wiele prostych technik pozwalających tego dokonać. Wystarczy odrobina samozaparcia i uwagi.

Wyobraź sobie…

Usiądź w przyjaznym miejscu, odpręż się i zwizualizuj swoje emocje. Można je sobie wyobrazić jako rybki pływające w akwarium, które z braku miejsca nieustannie ocierają się o siebie, zmieniając pozycje. Na pierwszy rzut oka tworzą więc wielobarwną, pulsującą, chaotyczną masę. Dopiero kiedy przyglądamy się im z uwagą, możemy dostrzec dokładnie osiem bystrzyków neonowych: złość, strach, smutek, zadowolenie, miłość, zdziwienie, wstręt i wstyd. Każdy bystrzyk ma własny, podstawowy kolor, jednak przez ograniczoną przestrzeń, determinującą bliski kontakt, rybki co chwila stykają się i przekazują część swojej barwy, tworząc zupełnie nowe olśnienia wizualne. I tak np. z połączenia strachu i zdziwienia powstaje groza, a z miłości i zadowolenia: akceptacja. Wariantów jest wiele i tylko od ciebie zależy, ile dostrzeżesz.

Jeśli metafora akwarium wydaje ci się odległa, pomyśl o meczu hokeja na lodzie, parkiecie tanecznym w klubie itp. Zapisz swoje spostrzeżenia i refleksje.

RYSUNEK: Wyobraź sobie…

Każda z tych rybek to inna twoja emocja. Podpisz ją. Jaki ma kolor?
Rybki pływając, dotykają się, przekazując sobie kolory. Jak po chwili wyglądają twoje emocje? Jakie mają kolory? Jak teraz nazwałabyś/nazwałbyś swoje emocje?

NIEKONTROLOWANE PORWANIE

Teraz, kiedy zobaczyłaś/łeś, jak pracują twoje emocje (a robią to nieprzerwanie), postaraj się pozostać w stanie głębokiego relaksu. Uświadom sobie, że są one w gruncie rzeczy reakcjami autonomicznymi i niczym nigdy niezaznający snu posłańcy krążą między umysłem a zmysłami. Takich posłańców nie należy lekceważyć, gdyż często to oni przejmują kontrolę nad naszym zachowaniem, powodując tzw. porwania emocjonalne. Tego typu zjawiska potrafią dotkliwe zdestabilizować nasze życie, nasilając dokuczliwe, ale drobne zdarzenia do ogromnych rozmiarów (wywołując np. stany furii).

Teraz przypomnij sobie przynajmniej trzy przykłady tzw. porwań emocjonalnych ze swojego życia. Jeśli będziesz miała/ trudność, spróbuj odnotować tego typu zjawiska, czerpiąc przykłady z życia bliskich ci osób.

KONTROLOWANA ZMIANA PERSPEKTYWY

Przemyśl teraz, w jakich sytuacjach tracisz kontrolę nad sobą lub przeciwnie: kiedy zamiast otworzyć się, tłumisz emocje, zamykając się na otaczający cię świat. Postaraj się, jak potrafisz najlepiej, zdefiniować swoje emocje. Jaka jest twoja złość, wycofanie czy smutek? Kiedy się pojawiają? Zauważasz jakiś schemat, np. złość pojawia się zwykle, gdy…

Spójrz na siebie z perspektywy obcej osoby. Wybierz kogoś ci bliskiego, nawet z dalekiej przeszłości i postaraj się z jego perspektywy wymienić co najmniej sześć tego typu trudnych dla ciebie sytuacji.

A teraz w wyobraźni zmień przebieg tych negatywnych zdarzeń o 180 stopni. Opisz te same sytuacje, z tą jednak różnicą, że podczas ich trwania nie tracisz nad sobą kontroli, ale jednocześnie otwarcie okazujesz emocje.

WAŻNE! Inteligencję emocjonalną możemy wzmocnić. Myślenie o niej w kategoriach czegoś stałego, jest nieprawidłowe i demobilizujące. Poza tym, nie ma emocji „dobrych” i „złych” wszystkie są potrzebne.

Pytania coachingowe

Jeśli chcesz bardziej zgłębić zagadnienie emocji, odpowiedz na poniższe pytania. Im obszerniejsze i bardziej wnikliwe będą twoje odpowiedzi, tym więcej uświadomisz sobie na ten temat:

1. Kto w twoim życiu miał znaczący wpływ na jakość Twojego obecnego funkcjonowania?
2. Jakie stany emocjonalne najczęściej towarzyszą ci w życiu?
3. Czy uświadamiasz sobie znaczenie swoich emocji w kontekście jakości relacji z szerszym otoczeniem społecznym?
4. Czy twoje zachowania są adekwatne do intencji innych ludzi?
5. Czy zdarzało ci się krzywdzić innych swoimi reakcjami emocjonalnymi?
6. Co możesz zrobić, aby poprawić twoje relacje z innymi ludźmi?
7. Jak dotychczas radziłeś sobie z trudnymi dla ciebie emocjami?
8. Na jakich swoich zasobach możesz bazować, aby kontrolować swoje reakcje emocjonalne?
9. W jaki sposób możesz przepracować swoje reakcje emocjonalne, aby odczuwać większe zadowolenie z życia?