„Już po pierwszych 3 miesiącach wspólnej pracy, stwierdziliśmy, że to była bardzo dobra decyzja biznesowa! Mindgram zapewnia szeroką pomoc związaną z Mental Heath. Bardzo cenimy sobie stały support i kontakt ze strony naszych opiekunów. Szczególnie doceniamy dopasowywanie materiałów do naszych bieżących potrzeb dzięki czemu, czujemy się traktowani bardzo indywidualne! Takie podejście do klienta, na pewno zaowocuje dłuuugą współpracą. Dziękujemy!”
Odporność psychiczna pracowników a skuteczność biznesowa organizacji. Z perspektywy specjalistów

Agnieszka
Krasa
Dzisiaj organizacje muszą nadążać za ludzkimi potrzebami, aby m.in. nie tracić na absencji chorobowej czy rotacji zatrudnionych, a odporność psychiczna odgrywa w tym obszarze istotną rolę. Odporni pracownicy lepiej znoszą porażki, są bardziej wydajni, lepiej reagują w obliczu stresu, dzięki czemu dużo łatwiej przystosowują się do zmian. Jak z tego wynika, dbałość o odporność psychiczną to nie pusty frazes. Odpowiednie strategie well-beingowe oraz wsparcie, które są faktycznie wdrażane w organizacjach, przynoszą realne korzyści. Aktywne działania w tym kierunku są krokiem milowym do sukcesu przedsiębiorstw, również tego finansowego.
Odporny, czyli zdrowy
Aby zrozumieć, jak istotną rolę odgrywa odporność psychiczna w naszym codziennym, pracowniczym życiu, wystarczy zapoznać się z raportem sporządzonym przez ZUS (Absencja chorobowa, ZUS, 2020). Według zgromadzonych danych, w minionym roku w Polsce lekarze wystawili 385,8 tys. zwolnień z powodu depresji, czyli o jedną piątą więcej niż rok wcześniej. Łączna liczba opuszczonych dni wyniosła 7,8 mln, czyli ponad 30 proc. więcej niż w 2019 r. Ponadto w 2020 r. 96 proc. przebadanych pracowników było zdania, że praca ma wpływ na ich zdrowie psychiczne.
Jak przyznaje Justyna Porzezińska, Junior HR Partner z agencji reklamowej 180heartbeats, odporność psychiczna wpływa na wiele działań i aktywności jej organizacji. „Branża reklamowa rządzi się swoimi prawami. Pracujemy w ciągle zmieniającym się środowisku, gdzie mierzymy się z presją czasu i oczekiwaniami klientów, przy jednoczesnym zachowaniu naszych wartości i wysokojakościowej koncepcji kreatywnej. Budowanie odporności psychicznej jest konieczne do radzenia sobie z tym stresem – mówi Porzezińska. – Dzięki niej nasi pracownicy mają wewnętrzne poczucie kontroli, które motywuje ich do podejmowania nowych wyzwań i realizowania trudnych zadań. Dobrostan psychiczny jest także bardzo ważny w naszych relacjach i codziennej współpracy. Przykładamy wagę do naszych wartości, dlatego też dbamy o to, aby każdy dobrze czuł się w codziennej pracy”.
Polscy pracodawcy, którzy zwrócili uwagę na problem odporności psychicznej w swoich firmach, bardzo szybko przekonali się, że jest ona obecnie kwestią niezbędną do utrzymania właściwego poziomu funkcjonowania ich organizacji i realizowania przedsięwzięć. „Praca u nas to stały kontakt z ogromną liczbą bardzo różnych osób. To umiejętność współpracy, słuchania, szukania rozwiązań. Bez odporności psychicznej niemożliwe jest rozumienie potrzeb, tworzenie kreatywnych rozwiązań, często w bardzo precyzyjnych ramach czasowych” – zauważa Anna Tkaczyk, Partner Zarządzająca z Agencji Whites.
Zbyt duże wymagania
Tymczasem statystyki są zatrważające. Biorąc pod uwagę dane z raportów dotyczących rynku pracy oraz sytuacji psychicznej pracowników i liderów przeczytamy, że aż 33 proc. z nich odczuwa lęk, a co trzeci stres, który jest jednym z najważniejszych czynników destabilizujących wykonywaną pracę (m.in. raport „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2020. Wpływ pandemii koronawirusa na polski rynek pracy”).
Ponadto ponad 50 proc. rodzimych pracodawców otwarcie przyznało, że mają zbyt wygórowane wymagania wobec swoich podwładnych, a narzucane przez nich tempo powierzonych zadań jest zbyt wysokie, co skutkuje zwiększeniem poziomu stresu i spadkiem psychicznej odporności u wielu osób. Pomimo rosnących wymagań wobec pracowników w kontekście przede wszystkim dyspozycyjności, szeroko pojętych kompetencji oraz elastyczności Anna Tkaczyk z Agencji Whites zauważa także pozytywne zmiany zachodzące w środowisku pracy. Dotyczą one dbałości o dobrostan kadr. „Obecnie temat zdrowia psychicznego jest równie ważny i szeroko omawiany, jak temat zdrowia fizycznego. W zespołach dbamy o samopoczucie naszych kolegów, koleżanek i szczerze wspieramy się w poprawie jakości naszego funkcjonowania” – podkreśla Tkaczyk.
Wtóruje jej Justyna Porzezińska ze 180heartbeats: „Pandemia znacząco przyspieszyła ogólnoświatowy trend, który odczarowuje zdrowie psychiczne jako temat tabu. Nadal nie jest to temat łatwy i wciąż uczymy się, jak rozmawiać o nim otwarcie. Podczas wspólnego pobytu w biurze było o wiele łatwiej dostrzec, czy ktoś zmaga się z jakimiś trudnościami. Praca zdalna sprawiła, że jesteśmy bardziej wyczuleni na te problemy, jednak zdecydowanie trudniej jest je zauważyć. Teraz, jeżeli chcemy je dostrzec, musimy o nich otwarcie rozmawiać. Oznacza to zaplanowanie czasu i przestrzeni na takie rozmowy. Pracując z domu, można kumulować swoje negatywne emocje i mieć poczucie, że zostajemy sami ze swoimi problemami, co jeszcze bardziej potęguje sytuacje stresowe. W 180heartbeats od zawsze tworzymy środowisko, w którym transparentnie rozmawiamy o problemach. Nadal w większości pracujemy z różnych miejsc, dlatego też przykładamy ogromną wagę do komunikacji, rozmów zespołowych i wzajemnego wsparcia”.
Czego potrzebuje pracownik?
Według koncepcji ogólnej odporności psychicznej stworzonej przez Clougha, Earla i Strycharczyka, wzorowy, trzymający daną organizację na fali wznoszącej zespół powinien charakteryzować się:
- dobrą komunikacją,
- wysokim zaangażowaniem,
- nieustannym dążeniem do realizacji postawionych celów,
- wysokimi umiejętnościami interpersonalnymi,
- skutecznym rozwiązywaniem napotkanych przeciwności.
Aby stworzyć tego typu harmonijny, doskonale rozumiejący się organizm, dana organizacja musi stworzyć swoim pracownikom przynajmniej kilka możliwości komunikacji. Jak zauważa Anna Tkaczyk z Agencji Whites, przede wszystkim każdy członek zespołu raz w tygodniu powinien mieć przestrzeń do bezpośredniej rozmowy na swój temat ze menedżerem. „W naszej organizacji stosujemy formułę spotkań 1on1. Każdy może też zadać anonimowo pytanie na dowolny temat w formule AMA (ask me anything) lub w każdej innej oraz porozmawiać na ważne dla niego tematy z dowolną osobą. Od ponad roku jako firma oferujemy nieodpłatne (lub dofinansowane) wsparcie psychologów i terapeutów” – mówi Tkaczyk.
Z kolei według słów Ireny Pazdan, People & Culture Specialist z firmy uPacjenta, misją organizacji powinno być dbanie o szeroko pojęte zdrowie. „I nie chodzi tylko o zdrowie pacjentów, ale również naszych współpracowników. Zdajemy sobie sprawę, że kwestia zdrowia dotyczy zarówno sfery fizycznej, jak i psychicznej, dlatego każdej z nich trzeba poświęcać uwagę. Jako firma budujemy miejsce pracy, w którym po prostu dobrze się czujemy. Dajemy sobie przestrzeń na popełnianie błędów, na bycie człowiekiem. Każdy z nas może liczyć na pomoc koleżanek i kolegów z pracy oraz przełożonych. Zapewniamy pracownikom regularne badania profilaktyczne, dzięki którym możemy zadbać o zdrowe ciała. Oferujemy również dostęp do specjalistycznej platformy, gdzie dzięki edukacyjnym warsztatom i pomocy terapeuty pracownicy otrzymują wsparcie w pielęgnowaniu swojej odporności psychicznej. Dbanie o szeroko rozumiane zdrowie w miejscu pracy nie jest jeszcze w Polsce powszechne i nie każdemu korzystanie z tego rodzaju wsparcia przychodzi naturalnie. Jednak popularyzowanie i dawanie przyzwolenia na czerpanie wiedzy i pomocy oferowane przez specjalistów z platformy, czy też przez naszą firmę uPacjenta, z czasem przyniesie korzyść pracownikom, czyli organizacji” – kończy wypowiedź Pazdan.
Obecnie wiele firm po wdrożeniu hybrydowego systemu pracy stara się w różnorodny sposób organizować przepływ informacji między pracownikami, tak aby maksymalnie zniwelować negatywne skutki izolacji wśród nich. Joanna Porzezińska z 180heartbeats opowiada, że w jej firmie odporność psychiczna budowana jest na wiele różnych sposobów: „Przede wszystkim dzięki transparentności i jasności tego, co dzieje się w organizacji. Każdy tydzień zaczynamy ogólnofirmowym spotkaniem, na którym rozmawiamy o bieżącej sytuacji, nastrojach, naszych sukcesach, ale też o tym, co nam nie wyszło i dlaczego. Budujemy relacje i wspólnie świętujemy sukcesy. Przykładowo podczas Dnia Doceniania Pracowników każdy u nas dostał spersonalizowane podziękowania za swój wyjątkowy wkład w naszą firmę. Oczywiście doceniamy pracowników także na co dzień. To niezwykle ważne zwłaszcza w czasach pracy zdalnej, by czuli się częścią zespołu. Wspieramy ich też dostępem do benefitów sportowych oraz wspólnie bierzemy udział w wydarzeniach, takich jak Poland Business Run. Zapewniliśmy również dostęp do platformy well-beingowej, dzięki której mają możliwość wzięcia udziału w szkoleniach rozwojowych, zajęciach sportowych, sesjach mindfulness czy dostęp do czatu z psychologiem. Monitorujemy też dobrostan poprzez badanie satysfakcji oraz regularne spotkania zespołowe z liderami”.
Szybki zwrot z inwestycji
Początkowo ogólna koncepcja odporności psychicznej dotyczyła wyłącznie biznesu, a dopiero z czasem objęła takie dziedziny jak edukacja, różnego rodzaju usługi społeczne czy sport. Dlatego na przestrzeni ostatniej tylko dekady wiele światowych korporacji skorzystało z dokonań badaczy i wdrożyło w swoich placówkach programy poprawy dobrostanu pracowników. Ta inwestycja bardzo szybko się zwróciła, w wielu firmach znacząco wzrosło poczucie bezpieczeństwa zatrudnionych, którzy zaczęli dostrzegać, że są ważnym ogniwem i bez ich wkładu emocjonalnego interesy pracodawcy nie będą się należycie rozwijały. Ponadto według danych z raportu przygotowanego przez Mindgram („Powrót do pracy: nowe oczekiwania pracowników”, Mindgram, 2021) obecnie aż 80 proc. zatrudnionych przyznaje, że oferta danej firmy z zakresie dbałości o dobrostan psychiczny będzie czynnikiem decydującym w zatrudnieniu i zatrzymaniu ich przez następnych 10 lat.
Zdaniem Justyny Porzezińskiej, odporność psychiczna ma znaczący wpływ na działania biznesowe organizacji. „Zdrowie psychiczne przekłada się bezpośrednio na m.in. częste absencje chorobowe lub przeciwnie: prezenteizm, czyli przychodzenie do pracy mimo choroby – uważa Porzezińska. – Takie zjawiska mają negatywny wpływ na zaangażowanie pracowników, poczucie nierealnych oczekiwań i tworzenie dodatkowego napięcia. Odporność psychiczna wśród pracowników ma bezpośrednie przełożenie na ich zaangażowanie w realizowanie zadań, poczucie odpowiedzialności i wiarę we własne kompetencje. W naszej organizacji jest to niezwykle istotne. Pracujemy kreatywnie, bezpośrednio z klientami, obligują nas napięte terminy. Mimo starannie zaplanowanych działań w projektach mamy do czynienia z sytuacjami, których nie dało się przewidzieć. Osoby o wysokiej odporności psychicznej nie tylko są w stanie podejść do problemów w sposób nietuzinkowy i innowacyjny, ale też być wsparciem dla swojego zespołu”.
Pracodawcom efektywnie udaje się przełożyć praktyczne strategie dbania o odporność psychiczną pracowników wszystkich szczebli na biznesową skuteczność organizacji, co potwierdzają zarówno wyniki finansowe, jak i doskonała opinia firm na rynku. Zadanie nie należy do najprostszych, ale odpowiednie podejście, wspólna praca w kierunku rozwiązywania napotykanych po drodze problemów oraz skuteczne sposoby ich przezwyciężania budują silne i odporne organizacje.
Odporny psychicznie pracownik to przede wszystkim człowiek chętny do poświęceń, oddany oraz świetnie poinformowany.
Jego działania ukierunkowane są na osiąganie coraz lepszych wyników, w czym pomaga mu dobre zdrowie fizyczne, wysoka rezyliencja, a także wiara we własne możliwości. Dzięki opanowaniu emocjonalnemu nigdy nie destabilizuje działań swoich współpracowników, a wręcz przeciwnie – w razie kłopotów stara się ich wesprzeć.
50% pracodawców w Polsce przyznało, że mają zbyt wygórowane wymagania wobec swoich podwładnych, a narzucane przez nich tempo powierzonych zadań jest zbyt wysokie, co skutkuje zwiększeniem poziomu stresu i spadkiem odporności psychicznej (źródło: Mindgram).
Pozostałe wpisy
Co firma może zaoferować by przyciągnąć talenty i zatrzymać najlepszych pracowników?

Alina Windyga-Łapińska
Współpraca AirHelp i Mindgram

Natalia
Kozdroń
Jak odpocząć na wakacjach? 4 kroki do dobrostanu na urlopie

Alina Windyga-Łapińska