Dlaczego warto inwestować w zdrowie psychiczne pracowników

Od momentu wybuchu pandemii COVID-19 minęło już ponad 1,5 roku. Przez ten czas świat zmieniał się na naszych oczach — od restrykcji i lockdownów po przyjmowanie szczepionek i odmrażanie gospodarki. Obecnie firmy przygotowują się do funkcjonowania w nowej rzeczywistości i na nowych zasadach, uwzględniając wymagania rynku i potrzeby pracowników.

Według niedawno przeprowadzonego badania niemal 40% dorosłych Polaków twierdzi, że ich zdrowie psychiczne uległo pogorszeniu podczas trwania pandemii (1).

Taka sytuacja stanowi wyzwanie również dla pracodawców — dobrostan pracowników ma wpływ na klimat organizacyjny, atmosferę w firmie czy w końcu efektywność, zaangażowanie i motywację podczas wykonywania obowiązków. Dbanie o zdrowie psychiczne zatrudnionej kadry to inwestycja w rozwój firmy.

Zdrowie psychiczne pracowników a pandemia

Nie ma wątpliwości, że pandemia wywołała daleko idące konsekwencje nie tylko na gruncie ekonomicznym. Dla wielu osób wprowadzane ograniczenia, zamykanie zakładów pracy i placówek oświaty oraz obawa o własne zdrowie wiązały się z odczuwaniem ciągłego niepokoju i stresu. Nieustanne życie w lęku nie sprzyja zdrowiu psychicznemu i wywołuje objawy psychosomatyczne, takie jak bóle czy napięcia w ciele, a także doprowadza do pojawienia się zaburzeń psychicznych, np. depresji czy zaburzeń lękowych. Wyniki badania przeprowadzonego na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego (2) pokazują, że największymi źródłami stresu w 2020 roku były m.in.:

– poczucie izolacji i ograniczenia kontaktów społecznych,
– zagrożenie zdrowia własnego i bliskich,
– pogorszenie sytuacji ekonomiczno-materialnej.

Pandemia COVID-19 wpłynęła również na zachwianie balansu między pracą a życiem osobistym. Dla każdej firmy korzyścią są wydajni, efektywni, w pełni wypełniający swoje obowiązki pracownicy, jednak czasami dzieje się tak kosztem czasu wolnego, samopoczucia bądź dobrostanu. Według danych z kwietnia 2021 r. co drugi pracownik sygnalizuje, że swoje zadania wykonuje poza godzinami pracy, a wśród osób pracujących zdalnie ten odsetek wzrasta jeszcze bardziej (3). Taki stan braku równowagi w dłuższej perspektywie nie jest korzystny ani dla pracownika, ani dla pracodawcy. Wystarczy tylko wspomnieć, że rośnie liczba zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych. W 2020 roku w stosunku do roku poprzedniego przybyło ich aż 25% (4).

Dlaczego warto inwestować w zdrowie psychiczne pracowników?

Współcześnie firmy stoją przed wieloma wyzwaniami, a jednym z najważniejszych jest zdrowie psychiczne zatrudnionych pracowników. Model biopsychospołeczny zakłada, że różne obszary życia człowieka są ze sobą ściśle połączone i wzajemnie na siebie wpływają: to, jak się czujemy, warunkują czynniki psychologiczne, biologiczne oraz społeczne, a więc również wykonywana praca. Właśnie dlatego nie da się zignorować dobrostanu pracowników — firmy powinny widzieć go w szerszym kontekście. Zrelaksowany, radzący sobie ze stresem i usatysfakcjonowany z kariery pracownik to zysk dla pracodawcy.

A co konkretnie zyskują firmy, które przywiązują wagę do zdrowia psychicznego pracowników? W pierwszej kolejności warto podkreślić kwestię ekonomiczną. Pracownicy, którzy dobrze czują się w miejscu pracy, są zadowoleni z relacji z przełożonymi oraz ze współpracownikami i widzą, że ich praca ma wartość, rzadziej będa brali zwolnienia z pracy, co wpłynie na zmniejszenie absencji i rotacji oraz konieczności szukania zastępstw, by nie doprowadzić do opóźnień w realizacji bieżących projektów. Dodatkowo firma minimalizuje ryzyko wystąpienia sytuacji, w której traci know-how pracownika i jest zmuszona do rekrutacji kolejnego specjalisty. Jest to szczególnie istotne w przypadku zatrudniania wysoko wykwalifikowanych osób.

Kolejną ważną kwestią jest atmosfera w pracy, która może tylko zyskać na dbaniu o kondycję psychiczną pracowników. Według respondentów jednego z badań głównym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu lub wzmacnianiu zaburzeń psychicznych wśród pracowników, jest brak integracji w zespole (5). W tym przypadku te obszary działają jak naczynia połączone: dbanie o komfort psychiczny pracowników wpływa na ich relacje z resztą zespołu i atmosferę pracy, a dbanie o integrację oddziałuje na samopoczucie osób zatrudnionych.

Nie bez znaczenia pozostaje renoma firmy. Coraz bardziej zwraca się uwagę na odpowiedzialność społeczną pracodawców oraz przystosowanie do najnowszych wyzwań, również tych związanych z pandemią. Budowanie marki i pozycji na rynku współcześnie wiąże się z czymś więcej niż tylko zapewnieniem bezpiecznych warunków pracy czy też wysokiego wynagrodzenia. Ważna jest kultura organizacyjna będąca odzwierciedleniem kultywowanego systemu wartości, narracji o firmie i etycznego postępowania. W takie działania wpisuje się dbanie o zdrowie pracowników. O ile oferowanie dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego obejmującego np. kontrolne badania stało się częstą praktyką, o tyle firmy stoją obecnie przed wyzwaniem, w jaki sposób zatroszczyć się o komfort psychiczny swoich kadr.

Jak firma może zadbać o dobrostan pracowników?

Mając w pamięci, jak ważna dla pracowników jest integracja zespołu, wsparcie zdrowia psychicznego można rozpocząć od organizowania tematycznych warsztatów. To forma grupowej pracy z psychologiem, który dopasuje narzędzia spotkania do uczestników oraz ich potrzeb. Czego mogą dotyczyć warsztaty? Przykładowe tematy to: profilaktyka wypalenia zawodowego, radzenie sobie ze stresem, rozwój kreatywności. Podczas ćwiczeń prowadzący może zaproponować pracę w parach czy małych grupach — oraz ją później moderować — co wpływa na zacieśnianie więzi w zespole i naukę współpracy.

Pandemia pokazała, że wiele mozliwości jest na wyciągnięcie ręki — a konkretnie na jedno kliknięcie myszki. Dzięki nowoczesnej technologii pomoc psychologiczna dla firm może opierać się na wirtualnych spotkaniach, czatach czy nawet warsztatach prowadzonych on-line. To wygodniejsza, szybsza, a często również korzystniejsza ekonomicznie opcja wspierania zdrowia psychicznego swoich pracowników. Na rynku powstają platformy wyspecjalizowane w świadczeniu wsparcia psychologicznego pracownikom, zapewniające różne metody pomocy on-line z zachowaniem poufności. Takim projektem jest Mindgram.

Zmiany na rzecz polepszenia komfortu psychicznego pracowników mogą być inicjowane wewnątrz firmy.

Warto, by liderzy zwracali uwagę na korzyści płynące z korzystania z opieki psychologicznej oraz używali destygmatyzującego języka.

Niestety nadal w niektórych środowiskach wizyty u psychologa wywołują poczucie zawstydzenia. Otwarte rozmowy z pracownikami czy nawet dzielenie się swoim doświadczeniem, jeśli lider ma w sobie taką gotowość, mogą być pomocne. Wrażliwość na problemy pracowników jest pierwszym krokiem do stworzenia im przestrzeni na zadbanie o swoje zdrowie psychiczne.

Komfort psychiczny pracownika to korzyść, którą można rozpatrywać w szerszej perspektywie. Nie chodzi wyłącznie o lepszą efektywność w wykonywaniu bieżących zadań, ale o budowanie zespołu specjalistów, którzy będą czuli satysfakcję, umiejętnie radzili sobie ze stresem i widzieli sens swojej pracy. Wszystkie te czynniki wiążą się z działaniem na rzecz zdrowia psychicznego i mają znaczenie w przypadku wypalenia zawodowego. Współczesne wyzwania popandemicznego świata wymagają innowacyjnego podejścia do zarządzania personelem. Wprowadzenie opieki psychologicznej jest innowacją, która się opłaci.

Źródła: